Καθυστερήσεις πληρωμών λογαριασμών

Εισαγωγή

Η οικονομική κρίση, η ακρίβεια στην ενέργεια και η αύξηση του κόστους στέγασης έχουν καταστήσει την πρόσβαση σε βασικές ανάγκες — όπως ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση και νερό — μια δύσκολη υπόθεση για χιλιάδες νοικοκυριά στην Ελλάδα. Τα στοιχεία από τη Eurostat αποτυπώνουν την έκταση του προβλήματος: μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν καταφέρνει να πληρώνει εγκαίρως τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, με αποτέλεσμα συσσώρευση οφειλών και σημαντική κοινωνική πίεση.

Οι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας είναι οι βασικοί λογαριασμοί που κάθε νοικοκυριό πρέπει να πληρώνει για να λειτουργεί και να διαβιώνει κανονικά. Περιλαμβάνουν κυρίως το ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο ή πετρέλαιο θέρμανσης, το νερό, καθώς και υπηρεσίες τηλεφώνου και ίντερνετ, καλύπτοντας δηλαδή τις υπηρεσίες που θεωρούνται απαραίτητες για τη συντήρηση και τη λειτουργία του σπιτιού.

Τα δεδομένα συλλέγονται μέσω της έρευνας EU‑SILC (European Union Statistics on Income and Living Conditions), που βασίζεται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα νοικοκυριών σε κάθε χώρα. Σε κάθε νοικοκυριό ζητείται να δηλώσει αν κατά τους τελευταίους 12 μήνες είχε καθυστερήσει την πληρωμή ενός ή περισσότερων βασικών λογαριασμών κοινής ωφέλειας (ρεύμα, νερό, θέρμανση κ.λπ.). Οι απαντήσεις καταγράφονται για όλα τα μέλη του νοικοκυριού και τα αποτελέσματα σταθμίζονται ώστε να αντιπροσωπεύουν τον συνολικό πληθυσμό της χώρας.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Από το 2003 έως το 2024, η Ελλάδα εμφανίζει σταθερά υψηλότερα ποσοστά νοικοκυριών με καθυστερήσεις σε λογαριασμούς κοινής ωφέλειας σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. Στα πρώτα χρόνια της περιόδου (2003–2008), το ποσοστό κυμαινόταν μεταξύ 15% και 31%, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος δεν υπερέβαινε το 10%. Υπήρξε μια πτώση από το 30,5% το 2003 στο 15,7% το 2007, πριν αρχίσει μια σταδιακή άνοδος από το 2009, οπότε και το ποσοστό ανέβηκε στο 18,8%.

Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, το ποσοστό στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά, πάνω από το 40% (2015–2016), ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε. παρέμεινε χαμηλός, γύρω στο 8–10%. Από το 2017 και μετά, το ποσοστό υποχωρεί σταδιακά, φτάνοντας το 32% το 2024, αλλά εξακολουθεί να παραμένει πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που διαμορφώνεται στο 6,9%. Η διαχρονική σύγκριση δείχνει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερη οικονομική πίεση από τον μέσο όρο της Ε.Ε., ακόμη και σε περιόδους σχετικής σταθερότητας.

Ελλάδα: Στην πρώτη θέση σε καθυστερήσεις λογαριασμών

Το 2024 η Ελλάδα καταγράφει 32% νοικοκυριών με καθυστερήσεις σε λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου 6,9%. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 στα 3 ελληνικά νοικοκυριά δηλώνει οτι δεν καταφέρνει να πληρώσει εγκαίρως βασικές υπηρεσίες, ποσοστό πολλαπλάσιο του μέσου ευρωπαϊκού. Στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά (κάτω από 5–6%), τα νοικοκυριά καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους χωρίς σημαντικά προβλήματα, ενώ κάποιες άλλες εμφανίζουν μεγαλύτερη πίεση από τον μέσο όρο, αλλά καμία δεν φτάνει τα επίπεδα της Ελλάδας. Η σύγκριση αναδεικνύει ότι η Ελλάδα παραμένει ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. με τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην έγκαιρη πληρωμή λογαριασμών κοινής ωφέλειας.

Τις πρώτες θέσεις με τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφουν η Ρουμανία (14%) και η Βουλγαρία (18%), ενώ στις τελευταίες θέσεις με τα χαμηλότερα ποσοστά βρίσκονται η Ολλανδία (2%), η Τσεχία(3%) και η Πολωνία(3%).

Καθυστερήσεις πληρωμών ανά είδος νοικοκυριού

Η ανάλυση των καθυστερήσεων πληρωμών λογαριασμών κοινής ωφέλειας στην Ελλάδα ανά τύπο νοικοκυριού δείχνει σημαντικές διαφορές. Στα μονοπρόσωπα νοικοκυριά, το ποσοστό παραμένει σταθερά υψηλό, φτάνοντας το 41,5% το 2024, ενώ στα μονοπρόσωπα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά είναι ακόμα υψηλότερο, στο 45,1%, υπογραμμίζοντας την ιδιαίτερη οικονομική πίεση που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά αυτά. Τα νοικοκυριά χωρίς εξαρτώμενα παιδιά καταγράφουν ποσοστό 30,2%, ενώ αυτά με εξαρτώμενα παιδιά φτάνουν στο 34,1%, ποσοστά σαφώς κάτω από τα μονοπρόσωπα με παιδιά αλλά ακόμη υψηλά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η διαχρονική εικόνα δείχνει ότι οι οικογένειες με εξαρτώμενα παιδιά και τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά πλήττονται περισσότερο από τις δυσκολίες πληρωμής λογαριασμών, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής πίεσης, ενώ τα υπόλοιπα νοικοκυριά παρουσιάζουν σχετικά χαμηλότερα αλλά σημαντικά ποσοστά καθυστερήσεων.

Καθυστερήσεις πληρωμών ανά εισοδηματική ομάδα

Η ανάλυση των καθυστερήσεων πληρωμών λογαριασμών κοινής ωφέλειας ανά εισοδηματική ομάδα στην Ελλάδα δείχνει σημαντικές ανισότητες. Τα νοικοκυριά με εισόδημα κάτω από 60% του μέσου ισοδύναμου εισοδήματος αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες, με ποσοστά που από 38% το 2010 φτάνουν στο 65,6% το 2024, πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που παραμένει μεταξύ 16–22% την ίδια περίοδο. Αντίθετα, τα νοικοκυριά με εισόδημα άνω του 60% του μέσου εισοδήματος παρουσιάζουν χαμηλότερη πίεση αλλά παραμένουν πιο επιβαρυμένα σε σχέση με τον μέσο Ευρωπαίο, με ποσοστά από 14% το 2010 έως 23,9% το 2024, έναντι μόλις 5–7% στην Ε.Ε. συνολικά. Η διαχρονική σύγκριση υπογραμμίζει ότι οι οικονομικές δυσκολίες στην Ελλάδα πλήττουν ιδιαίτερα τα χαμηλά εισοδήματα, ενώ ακόμα και τα πιο εύπορα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες προκλήσεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πηγές

[1] Eurostat: Arrears on utility bills

Διονύσης Κουλλόλλι (9 Δεκ 2025) - "Καθυστερήσεις πληρωμών λογαριασμών" Δημοσιεύθηκε στο GreeceInFigures.com. Πηγή: 'https://greeceinfigures.com/kathisteriseis-pliromon-logariasmon'

@article{gif-kathisteriseis-pliromon-logariasmon, 
    author = Διονύσης Κουλλόλλι,
    title = Καθυστερήσεις πληρωμών λογαριασμών,
    journal = {Greece in Figures},
    year = 2025,
    note = https://greeceinfigures.com/kathisteriseis-pliromon-logariasmon
}