Πτωχεύσεις Επιχειρήσεων

Εισαγωγή

Η επιχειρηματική δραστηριότητα αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομίας, επηρεάζοντας την απασχόληση, την παραγωγή και τη συνολική οικονομική σταθερότητα. Οι πτωχεύσεις των επιχειρήσεων αποτελούν ένα σημαντικό δείκτη οικονομικής πίεσης και επιχειρηματικού κινδύνου, καθώς καταγράφουν τις επιχειρήσεις που αδυνατούν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους λόγω οικονομικών δυσκολιών ή νομικών δεσμεύσεων.

Η παρακολούθηση των πτωχεύσεων βοηθά να κατανοήσουμε πόσο ανθεκτικές είναι οι επιχειρήσεις και ποιοι τομείς αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο ρίσκο. Στο παρακάτω λήμμα παρουσιάζουμε τον αριθμό των πτωχευμένων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, ανά περιφέρεια και παραγωγικό κλάδο.

Μεθοδολογία

Τα στοιχεία για τις πτωχεύσεις συλλέγονται από τα Πρωτοδικεία σε όλη την Ελλάδα, τα οποία ενημερώνουν την ΕΛΣΤΑΤ για τις επιχειρήσεις που έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που μια επιχείρηση δεν μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία της λόγω χρεών ή οικονομικών δυσκολιών, τα Πρωτοδικεία στέλνουν τα σχετικά δεδομένα. Επιπλέον, συλλέγονται πληροφορίες για το συνολικό χρέος που έχει βεβαιωθεί, για το πόσο από αυτό έχει ελεγχθεί και επιβεβαιωθεί, και για τον αριθμό των εργαζομένων που έχουν δικαίωμα να λάβουν αποζημίωση ή άλλες πληρωμές. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΛΣΤΑΤ μπορεί να παρέχει μια πλήρη εικόνα για την κατάσταση των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα και τις επιπτώσεις τους στην αγορά εργασίας και στην οικονομία γενικότερα.

Συνολικές Πτωχεύσεις Επιχειρήσεων στην Ελλάδα

Η εξέλιξη των πτωχεύσεων επιχειρήσεων στην Ελλάδα την περίοδο 1998–2024 δείχνει σημαντικές διακυμάνσεις, με υψηλά επίπεδα πτωχεύσεων στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ακολουθούμενα από μια γενική πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια. Το 1998 καταγράφηκαν 921 πτωχεύσεις, εκ των οποίων 420 αφορούσαν ατομικές επιχειρήσεις, 100 προσωπικές εταιρείες και 401 κεφαλαιουχικές εταιρείες.

Μετά το 2010 παρατηρείται μια σταδιακή μείωση των πτωχεύσεων, φτάνοντας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το 2023 με 13 πτωχεύσεις συνολικά, εκ των οποίων μόλις 2 αφορούσαν ατομικές επιχειρήσεις, 1 προσωπική εταιρεία και 9 κεφαλαιουχικές εταιρείες. Το 2024 σημειώθηκε μικρή αύξηση στις συνολικές πτωχεύσεις, φτάνοντας τις 23, κυρίως λόγω των κεφαλαιουχικών επιχειρήσεων (18), ενώ οι ατομικές επιχειρήσεις δεν παρουσίασαν καμία πτώχευση και οι προσωπικές εταιρείες μόλις 3.

Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι οι κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό των πτωχεύσεων τα τελευταία χρόνια, ενώ οι πτωχεύσεις των ατομικών επιχειρήσεων και των προσωπικών εταιρειών έχουν μειωθεί σημαντικά. Η εικόνα αυτή υπογραμμίζει τις αλλαγές στη δομή των επιχειρήσεων και την αυξανόμενη σημασία της παρακολούθησης της ανθεκτικότητας των μεγάλων επιχειρηματικών μονάδων στην ελληνική οικονομία.

Εμπόριο και μεταποίηση στο επίκεντρο των πτωχεύσεων

Η ανάλυση των πτωχεύσεων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας την περίοδο 2016–2024 δείχνει ότι οι περισσότερες πτωχεύσεις συγκεντρώνονται διαχρονικά σε συγκεκριμένους παραγωγικούς τομείς. Ο κλάδος του χονδρικού και λιανικού εμπορίου παρουσιάζει σταθερά τον υψηλότερο αριθμό πτωχεύσεων έως το 2019, με κορύφωση τις 38 πτωχεύσεις το 2018, πριν ακολουθήσει έντονη πτωτική πορεία τα επόμενα χρόνια, φτάνοντας τις 6 πτωχεύσεις το 2024. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τόσο τη συρρίκνωση του κλάδου όσο και τη συγκέντρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε λιγότερες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Η μεταποίηση αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο κλάδο σε αριθμό πτωχεύσεων, με σχετικά υψηλά επίπεδα την περίοδο 2016–2019 (20–22 πτωχεύσεις ετησίως), αλλά με απότομη μείωση μετά το 2020. Το 2024 καταγράφονται μόλις 3 πτωχεύσεις, γεγονός που υποδηλώνει είτε βελτίωση της ανθεκτικότητας του κλάδου είτε περιορισμό της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Πτωχεύσεις με επαληθευμένα χρέη

Τα δεδομένα δείχνουν ότι όχι όλες οι πτωχεύσεις ολοκληρώνονται με τον ίδιο τρόπο. Κάποιες επιχειρήσεις φτάνουν στο στάδιο όπου ολοκληρώνεται ο έλεγχος των χρεών και των απαιτήσεων, δηλαδή ξέρουμε ακριβώς ποια χρέη είναι αληθινά και πόσοι εργαζόμενοι έχουν αξιώσεις. Με άλλα λόγια, η διαδικασία πτώχευσης δεν τελειώνει αμέσως όταν μια εταιρεία κηρυχθεί σε πτώχευση. Πρέπει να εξεταστεί ποιοι πιστωτές έχουν δικαίωμα να πάρουν χρήματα και πόσα χρέη υπάρχουν. Όταν περατωθούν οι επαληθεύσεις, ξέρουμε επίσημα ποια χρέη είναι αληθινά, πόσο χρωστάει η εταιρεία συνολικά και πόσοι εργαζόμενοι ή άλλοι πιστωτές έχουν αξιώσεις.

Το 2004, από τις 569 πτωχεύσεις, μόνο 82 είχαν ολοκληρωμένη επαλήθευση των χρεών. Κατά την περίοδο της κρίσης, 2010–2016, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σημαντικά – για παράδειγμα το 2012 ολοκληρώθηκαν 217 πτωχεύσεις – δείχνοντας ότι πολλές πτωχεύσεις αφορούσαν μεγαλύτερες επιχειρήσεις με περισσότερους εργαζόμενους και χρέη. Μετά το 2017, τόσο οι πτωχεύσεις όσο και οι ολοκληρωμένες επαληθεύσεις μειώθηκαν αισθητά.

Πτωχεύσεις επιχειρήσεων: οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες

Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι πτωχεύσεις των επιχειρήσεων δεν επηρεάζουν όλες με τον ίδιο τρόπο την οικονομία και την απασχόληση. Εκτός από τον αριθμό των επιχειρήσεων που κηρύσσονται σε πτώχευση κάθε χρόνο, ιδιαίτερη σημασία έχει το οικονομικό αποτύπωμα που αφήνουν, δηλαδή τα χρέη που δεν μπορούν να αποπληρωθούν και οι εργαζόμενοι που μένουν με οικονομικές αξιώσεις.

Την περίοδο 2004–2008, πριν από την οικονομική κρίση, ο αριθμός των πτωχεύσεων ήταν σχετικά υψηλός, όμως τα συνολικά χρέη και ο αριθμός των εργαζομένων που επηρεάζονταν παρέμεναν σε πιο περιορισμένα επίπεδα. Η εικόνα αλλάζει αισθητά από το 2010 και μετά, με την είσοδο της χώρας στην κρίση. Παρότι οι πτωχεύσεις δεν αυξάνονται θεαματικά σε αριθμό, το οικονομικό τους βάρος μεγαλώνει σημαντικά, καθώς κλείνουν μεγαλύτερες επιχειρήσεις με περισσότερους εργαζόμενους και υψηλότερες οφειλές.

Ιδιαίτερα την περίοδο 2013–2016, τα ποσά των χρεών που καταγράφονται εκτοξεύονται, φτάνοντας σε ορισμένα έτη πάνω από 1 δισ. ευρώ, ενώ χιλιάδες εργαζόμενοι βρίσκονται με ανεξόφλητες απαιτήσεις από πτωχευμένες επιχειρήσεις. Αυτό δείχνει ότι η κρίση δεν οδήγησε απλώς σε περισσότερα «λουκέτα», αλλά σε πτωχεύσεις με πολύ μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.

Μετά το 2017, ο αριθμός των πτωχεύσεων μειώνεται σταδιακά, ενώ περιορίζεται και ο αριθμός των εργαζομένων που επηρεάζονται. Τα τελευταία χρόνια, και ειδικά το 2023 και το 2024, καταγράφονται πολύ λίγες πτωχεύσεις, με σαφώς μικρότερο οικονομικό αποτύπωμα σε σχέση με την περίοδο της κρίσης. Αυτό υποδηλώνει ότι, αν και οι πτωχεύσεις συνεχίζουν να υπάρχουν, αφορούν κυρίως μικρότερες επιχειρήσεις και λιγότερους εργαζομένους.

Πηγές

[1] Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ): ΚΗΡΥΧΘΕΙΣΕΣ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Διονύσης Κουλλόλλι (24 Δεκ 2025) - "Πτωχεύσεις Επιχειρήσεων" Δημοσιεύθηκε στο GreeceInFigures.com. Πηγή: 'https://greeceinfigures.com/ptoxefseis-epixeiriseon'

@article{gif-ptoxefseis-epixeiriseon, 
    author = Διονύσης Κουλλόλλι,
    title = Πτωχεύσεις Επιχειρήσεων,
    journal = {Greece in Figures},
    year = 2025,
    note = https://greeceinfigures.com/ptoxefseis-epixeiriseon
}